Wystawa czynna do 20 sierpnia 2012 r.

Józef Chełmowski ? wizjoner i artysta.
Malarz i rzeźbiarz. Konstruktor i filozof. Kaszuba. Wyjątkowa postać wymykająca się wszelkim definicjom, kategoriom i kanonom. Niezwykły człowiek z niezwykłą mocą kreowania fantazyjnego świata. Głodny wiedzy ? czyta dzieła filozofów, studiuje fizykę i astronomię, religię i starożytność. Twórca z wielkim szacunkiem dla świata i dystansem do dogmatów. Zadający pytania i podejmujący dialog z nauką. Człowiek o bogatej osobowości i nieograniczonych zainteresowaniach.

Artysta o wielu talentach, tworzący w różnych technikach z jednym wspólnym mianownikiem, którym jest indywidualny styl ? szczery i pozbawiony naśladownictwa. Nie ulega artystycznym i stylistycznym wpływom ani manierom ? tworzy z wewnętrznej potrzeby według własnych zasad. Jego pozbawiona schematyzmu twórczość, szczera i naiwna, zaskakuje niekonwencjonalnymi pomysłami i rozwiązaniami.

Ciekawość świata połączona z wielką wrażliwością zaowocowały niezwykłą twórczością, która nie stwarzając przymusu ?podobania się? wzbudza i podziw, i zainteresowanie. Trudno wobec niej zachować obojętność, bo jeśli nie przemówi formą, to treścią bądź po prostu szczerością realizacji.
Józef Chełmowski jest artystą bardzo płodnym. Rzeźbi i maluje ? na szkle, płótnie, desce. Jego największym dziełem malarskim jest Panorama Apokalipsy, obraz o długości 55 m, szerokości 0,8 m, będący plastycznym przełożeniem Apokalipsy św. Jana. Niektóre obrazy malowane na płótnie umieszcza na rolkach ? aby je oglądać, należy kręcić korbką.

Uprawia tradycyjne malarstwo na szkle, jednak jako poszukujący opracował też własne techniki. Obok płaskich, dwuwymiarowych kompozycji tworzy przestrzenne: podkładając pod siebie w pewnej odległości zamalowane szklane tafle, uzyskuje głębię i złudzenie trójwymiarowości.
Tworzy księgi, monumentalne księgi - obrazy o zróżnicowanej tematyce, w których wyraża swe poglądy na życie, komentuje wydarzenia światowe i lokalne czy polemizuje z naukowymi teoriami.
Podejmując próby rozwiązania tajemnic wszechświata, buduje machiny napędzane siłami przyrody lub ludzkich mięśni wierząc, że uda mu się skonstruować perpetuum mobile.

Jego rzeźby ? harmonijne, o zwartej bryle - malowane są nasyconymi kolorami, które podkreślając prostotę formy, dodają jej ekspresji. Jak większość jego dzieł, na ogół opatrzone są komentarzem, który jasno tłumaczy zamysł artysty i stanowi dopełnienie jego twórczej wizji.
Jako miłośnik muzyki realizuje się także poprzez konstruowanie instrumentów muzycznych ? wg własnych pomysłów i z nowatorskim nazewnictwem. Buduje szopki bożonarodzeniowe, rekwizyty obrzędowe, zabawki, kapliczki przydrożne i ule... Wciąż nienasycony i kipiący pomysłami.

Jego oryginalna twórczość jest również i tematycznie ogromnie zróżnicowana, nie ma bowiem dziedziny życia, która nie byłaby dla Józefa Chełmowskiego obiektem zainteresowań. Obok tematyki religijnej pojawiają się realizacje na wskroś świeckie, często związane z tradycją kaszubską. Wizualizuje tematy społeczne, historyczne i egzystencjalne. Wszystkie traktuje jednakowo poważnie i odpowiedzialnie. Wiedza, talent i temperament dały niezwykły plon w postaci dzieł będących ilustracją świata. Świata jednego, niezwykłego człowieka.

Ewa Pliszka

Wystawa ze zbiorów Muzeum Zachodnio-Kaszubskiego w Bytowie.