Zdzisław Jurkiewicz w swojej pracy „Białe,  czyste, cienkie płótno” nawiązywał nie tylko do zagadnienia redukcji dzieła do lingwistycznej wypowiedzi, ale przede wszystkim do problematyki nieprzezroczystości języka. Quasi-tautologiczna realizacja polegała na nadrukowaniu tytułowych słów opisujących materiał na ekspresywnie pogniecione płótno. Obiektowi towarzyszyła fotograficzna dokumentacja ukazująca zawijaną w płótno modelkę. Zarówno pogniecione płótno, jak i ujawniane przez dokumentację ciało, odnieść można do malarstwa gestu, z którym Jurkiewicz przez długi czas się identyfikował. Realizację Jurkiewicza można zatem interpretować jako ironiczne zdystansowanie się zarówno do własnej twórczości, jak i poetyki informel, projektującej poprzez gest, a więc ciało, na prostokąt płótna „wewnętrzne doświadczenie” artysty. Z drugiej strony Jurkiewicz podejmował pytanie o relacje znaczonego i znaczącego, o możliwości językowej reprezentacji. Pogniecione płótno nie tylko wskazywało na przedmiotowość podłoża wypowiedzi, ale przede wszystkim na wizualne i materialne jakości języka. Praca Jurkiewicza krytycznie odnosiła się do hasła dematerializacji rozumianego jako eliminacja obiektu z postępowania artystycznego, traktując opozycję między rzeczą, ideą i jej językową reprezentacją jako pozorną.

White, Blank, Thin Canvas

Zdzisław Jurkiewicz, in his work entitled 'White, Clean, Thin Fabric’ referred not only to the notion of reduction of a piece of art to a linguistic statement, but first of all to the problem of language opaqueness. The quasitautological performance based on printing the title words defining the material onto an expressively crumpled fabric. The object was presented together with photographs documenting a female model wrapped in fabric. Both the crumpled material and the body revealed by the photographs can be referred to as the painting of a gesture that  Jurkiewicz identified himself with at that moment. Jurkiewicz’s performance can thus be interpreted as an ironic distance both to his own output and the informal poetics which project gesture and, therefore, the body, as the artist’s 'internal experience’ on a rectangle of fabric. On the other hand, Jurkiewicz addressed the question about the relations of the significant and signifie, on the possibilities of linguistic representation. The crumpled fabric not only referred to the objectivity of the expression, but principally to the visual and material quality of the language. The work by Jurkiewicz critically assessed the slogans of dematerialisation understood as the elimination of an object from the artistic process, and treating the opposition between an object, idea and its linguistic representation as apparent.

Cytat za: Luiza Nader, W stronę krytyki wizualności. VIII Spotkanie Artystów i Teoretyków Sztuki w Osiekach, w: Awangarda w plenerze: Osieki i Łazy 1963-1981, red. R. Ziarkiewicz, Koszalin 2008, s. 71-73.

Skip to content