Nieliczne muzealia historyczne z przedwojennego Heimatmuseum zachowały się po II wojnie w Muzeum Miejskim w Koszalinie, otwartym 15 czerwca 1947 r. Zabytki te przechowywane były w Dziale Historyczno-Artystycznym. W 1986 r. zostały one wydzielone, tworząc podstawę nowego Działu Miejskiego, a od 1992 r.- Działu Historii Miasta i Pomorza. Impulsem do utworzenia działu stały się rocznicowe obchody "40-lecia powrotu Koszalina do Macierzy" i 720-lecie miasta. W tym celu w 1985 r., mgr Danuta Szewczyk, przy współpracy z Klubem Pionierów, "Głosem Pomorza" i Rozgłośnią Polskiego Radia w Koszalinie, przeprowadziła akcję zbiórki pamiątek i dokumentów pod hasłem "Ocalić od zapomnienia pamiątki 40-lecia ziemi koszalińskiej". Odzew mieszkańców okazał się żywy i ofiarny, zebrano blisko 350 zdjęć Koszalina i Świdwina po 1945 r. i około 300 dokumentów osobowych członków Klubu Pionierów, także medale i odznaczenia. Ponadto prezes klubu, Stanisław Głowacki, podarował plan Koszalina z 1939 r., najstarszy dar, pieczęć płatkową Koszalina z XVIII w. przekazał Jan Greinert. W lutym i marcu 1986 r. nowoutworzony Dział Miejski muzeum przedstawił dary z akcji na wystawie w WDK-u. Od początku głównym zadaniem działu jest gromadzenie eksponatów, dokumentów i fotografii związanych z dawną i najnowszą historią Koszalina i regionu.

Panorama Koszalina z początku XX w., oleodruk barwny.

Dyplom Jana Płuciennika z udziału w biegu sztafetowym "Trzymamy straż na Odrze", z Gdańska do Szczecina z 12 IV 1946 r.

Widok Koszalina od zachodu, od Przedmieścia Nowobramskiego, litografia, v. Sinsel, Lipsk-Plagwitz, koniec XIX w.

Aktualnie zbiory działu liczą ponad 4000 muzealiów i 1600 archiwaliów. Tworzą one pięć zbiorów:

1. Zbiór specjalny fotografii Koszalina i regionu z XX w., liczący ponad 3000 egz., w tym około 450 zdjęć i widokówek sprzed 1945 r.;

2. Zbiór dokumentów cechowych, mieszczańskich i miejskich z XVI, XVIII-XX w., osobowych dokumentów pionierów regionu koszalińskiego z okresu powojennego i II wojny światowej, z ich pobytu w obozach niemieckich i sowieckich łagrach, około 600 egz.;

3. Zbiór zabytków rzemieślniczych i przemysłowych z zakresu grafiki artystycznej i użytkowej (grafiki miast, plakaty, afisze) kamieniarstwa, kaflarstwa, konwisarstwa, meblarstwa, snycerstwa, ceramiki i hafciarstwa (270 egz.);

4. Zbiór odznaczeń i medali (116 egz.) z okresu II wojny światowej i PRL, część z nich dotyczy zasłużonych koszalinian. Są tu również odznaki byłej Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Obrony Przeciwlotniczej w Koszalinie, z lat 80.;

5. Zbiór kartograficzny, nieliczny (26 egz.) lecz interesujący, zawiera głównie mapy Pomorza Zachodniego i Niemiec z XVI-XX w. oraz Europy i Polski z XX w.

Kafle szczytowe, ozdobne, wyrób koszaliński z końca XIX w.

Kufer podróżny, firmy E. Ackermanna z Berlina, poł. XIX w.

Archiwalia stanowią odrębny zbiór - pomoc naukową (około 1600 egz.), są to: negatywy i fotokopie dokumentów dot. Koszalina i regionu; prasa polonijna na Pomorzu sprzed 1945 r.; kopie dokumentów niemieckich dot. akcji wysiedleńczej Niemców z Koszalina po II wojnie, jak list pastora L. Rudnicka z 1946 r. i rejestr zmarłych Niemców, od marca 1945 do lata 1947 r.(dar Bernarda Onnascha); kopie dokumentów osobowych polskich osadników z okresu powojennego; wspomnienia Polaków z czasu II wojny światowej i osadników w regionie koszalińskim po wojnie; prasa "Solidarności" i niezależne wydawnictwa podziemne z lat 80.; nagrania dźwiękowe wspomnień pierwszego starosty koszalińskiego, Edmunda Dobrzyckiego oraz koncertów galowych II i III Światowego Festiwalu Chórów Polonijnych w Koszalinie, z lat 70.

Plan Koszalina z 1939 roku, litografia, wyd. C. G. HandeBe, Koslin.

Kufel porcelanowy z widokiem szkoły kadetów w Koszalinie, pocz. XX w. Należał do Jana Terberta, Polaka z pochodzenia, urzędnika szkoły.

Sztandar Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie, z 1975 r.